خلیج‌فارس؛ قربانیِ سیاست‌های اشتباه پهلوی

گروه فارس پلاس: در پی منتشر شدن خبری مبنی بر قصد ترامپ برای تغییر نام «خلیج فارس» به نام جعلیِ خلیج عرب، بسیاری از چهره‌ها و رسانه‌ها به این موضوع واکنش نشان دادند. در میان این واکنش‌ها، شبکه سلطنت‌طلب منوتو نیز اظهاراتی کرده و به‌جای پرداختن به ترامپ، جمهوری اسلامی ایران را مقصر اعلام کرده است. نه تنها این شبکه فارسی‌زبان، بلکه رضا پهلوی ـ سردمدار جریان سلطنت‌طلب ـ نیز جمهوری اسلامی را نشانه گرفته است.

اما باید یادآوری کرد که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ـ به‌ویژه نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ـ چندین سال است که شناورهای نظامی آمریکا را مجبور کرده‌اند که در خلیج‌فارس، به «زبان فارسی» سخن بگویند و خودشان را معرفی کنند.

سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چرا مخالفان جمهوری اسلامی هیچ‌گاه به این اقدام از سوی جمهوری اسلامی، حتی اشاره هم نکرده و نمی‌کنند؟ آیا اینکه نیروی دریایی ارتش آمریکا ـ به‌عنوان مدعی ابرقدرت در این کره خاکی ـ موظف هستند در آب‌های خلیج همیشه فارس خودشان را به فارسی معرفی کنند، نشانۀ اقتدار جمهوری اسلامی ایران نیست؟

همچنین، لازم به ذکر است که اولین‌بار در دوران حکومت محمدرضا پهلوی بود که «نام جعلی خلیج عربی» از سوی «جمال عبدالناصر» رئیس‌جمهور وقت مصر به زبان جاری شد؛ آن هم فقط به‌دلیل تقابل با اقدامات محمدرضا شاه. هرچند جمال عبدالناصر از الگوبرداری از یک شخص انگلیسی از این نام جعلی استفاده کرده، اما درواقع برای تقابل یا سیاست‌های شاه ایران اقدام به این کار کرد.

خسرو معتضد، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، می‌گوید: «کلمه خلیج عربی را جمال عبدالناصر از روی لج‌بازی با شاه به زبان آورد. از عبدالناصر پرسیدند که چرا به خلیج‌فارس می‌گویید خلیج عربی؟ او در پاسخ گفته بود از روی لج‌بازی! برای این‌که شاه اسرائیل را به رسمیت شناخته؛ ما خبر داریم که بین حیفا و آشکلون لولۀ نفت کشیده‌اند و به اسرائیل کمک می‌کنند».

در واقع خسرو معتضد، رواج یافتن واژه خلیج عربی را نتیجۀ سیاست غلط محمدرضا پهلوی در موضوع رژیم صهیونی دانسته و بر این باور است که جمال عبدالناصر نیز برای واکنش به شاه، این نام جعلی را برای خلیج‌فارس به کار برده است.

اما در زمینه به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل، «پیتر آوری» از برجسته‌ترین متخصصان تاریخ و ادبیات ایران در جهان و از محققان برجسته کمبریج، در کتاب «ایران مدرن» می‌نویسد: «شاه در ۲۳ ژوئیه ۱۹‌۶۰ [اول مرداد ۱۳‌۳۹] اعلام کرد که رژیم اسرائیل را به صورت دوفاکتو به رسمیت شناخته است». (پیتر آوری، ایران مدرن، صفحه ۴۹۲.)

همین‌طور، درباره کمک محمدرضا پهلوی به رژیم صهیونی نیز، «رابرت گراهام» خبرنگار سابق روزنامه فایننشال تایمز، در کتاب «ایران: سراب و قدرت» نوشته است: «در طول جنگ ۱۹‌۷۳، کشتی‌های جنگی ایران، کشتی‌های نفت‌کش اسرائیلی را تا انتهای خلیج‌فارس بدرقه کردند…از زمان توافق‌نامۀ نیروهای مصر و اسرائیل در صحرای سینا در سال ۱۹‌۷۵، ایران ۹۰ درصدِ نفت اسرائیل را تأمین می‌کرد». (رابرت گراهام، ایران سراب قدرت، صفحه ۱۸۰.)

بنابراین، با این توصیفات و با دیدگاه سلطنت‌طلبان، می‌توان اتخاذ سیاست غلط محمدرضا پهلوی ـ در قبال کشورهای منطقه و رژیم غاصب صهیونیستی ـ را عامل اصلی برای تحریک جمال عبدالناصر دلنست؛ درواقع اگر اشتباه محمدرضا شاه نبود، احتمالاً هیچ‌گاه نام جعلی خلیج عربی بر سر زبان‌ها نمی‌افتاد.